"Via bothies (en nu zonder tent) door de Cairngorms" 2022

"Via bothies (en nu zonder tent) door de Cairngorms"

Net als in 2017 en 18 hadden we ook nu weer het boek "The Scottish Bothy Bible" geraadpleegd en zo een tocht uitgezocht die ons door de Cairngorms zou voeren van oost naar west. Het dient gezegd dat de nieuwe gids van Geoff Alan "Scottish Bothy walks" de aanleiding was om deze tocht op papier te zetten. Pas toen kregen we in de gaten dat we nog 3 bothies konden toevoegen aan de meer centraal gelegen bothies van de Cairngorms. Dit was tot nu toe wel de meest Schotse trektocht......veel regen, wind en laaghangende wolken.

* Het Nationaal park Cairngorms (Engels: Cairngorms National Park/ Schots-Gaelisch: Pàirc Nàiseanta a' Mhonaidh Ruaidh, de Rode Bergen) is een NP in Schotland. Het ligt in de Schotse hooglanden, tussen Inverness, Aberdeen en Perth. Het park is 4528 km² groot. In dit gebied ontspringen de rivieren Dee, Spey en Avon. De kern van het gebied wordt gevormd door een massief met daarin de hogere toppen van de hooglanden, er is een aantal pasovergangen. Het gebied ontleent zijn naam aan de berg Cairn Gorm (Schots-Gaelisch: An Càrn Gorm, dat Blauwe of Groene Berg betekent). Grote delen van het gebied liggen boven de boomgrens.

* De hoogste berg in het gebied 'de Cairngorms' is Ben Macdui, met de top op 1.309 m. Door het aaneengesloten karakter van de bergen en relatief hoge dalen, het lange dal Lairig Ghru ligt op 835 m, heerst er een bergklimaat. Het gebergte de Cairngorms vormt de kern van het gelijknamige natuurgebied, het grootste aaneengesloten natuurgebied van Groot-Brittannië.

Deze tocht is gelopen in de periode van van 24 oktober tot en met 4 november 2020. De reden om zo laat in het jaar deze tocht te gaan maken was ingegeven door het feit dat het jachtseizoen (stalking season) loopt tot 22 oktober en een aantal bothies dan niet beschikbaar zijn.

De totale lengte van deze route was ruim 133 kilometer lang met zo'n 3140 hoogtemeters.

Wat zijn bothies?

Een bothy is een basic shelter of schuilhut. Ze staan in de meer afgelegen delen van vooral Schotland, maar ook enige in Noord Engeland en Wales. Het zijn eenvoudige huisjes die dienen als schuilplaats en bieden verder zo goed als geen faciliteiten.

De meeste bothies zijn stenen gebouwen, veelal verlaten boerderijtjes. Deze worden speciaal onderhouden door de Mountain Bothies Association om als schuilhut gebruikt te kunnen worden. Belangrijkste functie van een bothy is dat ze water- en winddicht is en dat het een droge plek biedt om te slapen.

Sommige bothies hebben wel een (houten) verhoging waarop je kunt slapen. Maar je ligt vaak op de houten of betonnen vloer. Een slaapmatje en slaapzak moet je dan ook altijd meenemen. Matrassen en dekens zijn afwezig.

Voor meer info omtrent de uitrusting : zie Checklist. Tevens hebben we de zg. Bothycode geplaatst.

De volgende wandelkaarten hebben we voor deze tocht gebruikt :
Ordnance Survey kaarten : 43 Braemer & Blair Atholl en 44 Ballatar & Glen Cova

* Dag 1: IJmuiden - NewCastle (boot) / NewCastle - Braemar (auto) (Grid Ref: NO 141 918)

We hadden dit jaar gekozen om met de boot te gaan. Allereerst omdat het een minder milieubelastende optie is dan vliegen en ten tweede omdat je simpelweg meer spullen kunt meenemen. Een nadeel is wel dat je meer dagen kwijt bent.

Het was een ietwat onrustige overtocht die mij deed toe besluiten om op tijd te gaan liggen. Ik voelde mij niet geheel lekker door het bewegen van het schip. Eduard had hier geen last van en kon ten volste gebruik maken van het uitstekende avondbuffet aan boord. Het slapen gaf verder geen problemen en 's morgens kon ook ik genieten van het ruime aanbod aan ontbijtmogelijkheden.

Tegen negenen waren we in de haven van Newcastle en konden we beginnen met onze reis per auto naar het noorden met bestemming Braemar. We reden richting Edinburgh en omzeilden de stad via de "City of Edinburgh Bypass" en passeerden de Firth of Forth via de "Queensferry Crossing Bridge - één van de drie bruggen die de Firth of Forth overspant.

Via Perth gingen we in de richting van Blairgowrie om zo "The Old Military Road" (A93) te nemen in de richting van Bramaer. Het landschap nam in hoogte toe met de fraaie herfstkleuren die we ondertussen zo gewend zijn en we passeerden onderweg bij Glenshee het gelijknamige skigebied met zijn liften en faciliteiten. Kort voor Bramaer reden we voorbij Auchallater waar we nog even onderzochten of de brug die ons op onze 1e loopdag over de "Clunie Water" rivier moest brengen er ook inderdaad was.

Gelukkig was dit het geval en een kwartier later reden we Braemar binnen op weg naar onze slaapplaats voor de nacht : The Rucksacks Braemar. Een geweldige gastvrouw (Cathy) die zeer betrokken is bij haar woonomgeving en met veel kennis van zaken verwelkomde ons. We hadden een bunkhouse met keuken / douche / toilet en 2-persoons slaapkamer tot onze beschikking. Alles uiterst schoon. Kortom, een toplocatie.

Keuken bunkhouse "The Rucksacks Bramaer"

Voor het avondeten reden we eerst nog naar Crathie, een gehucht in de buurt van het Balmoral Castle, om een deel van ons voedsel acher te laten. Dit had Eduard vanuit Nederland geregeld. We hadden eerst het postkantoor op het oog maar omdat de openingstijden niet gunstig waren voor ons kwam Eduard uit bij The Highlanders Bakehouse. Hier komen we straks op terug.

* Dag 2: Inverey - Callater Stables (Grid Ref: NO 178 844)

Afstand : 16,5 km / Stijging : 600 mtr

Na een uitstekende nacht en een uitgebreid ontbijt maakten we ons op voor onze 1e loopdag. We mochten een deel van de spullen achterlaten bij Cathy evenals de gegevens van onze tocht, kenteken van de auto ed. Mocht de politie bijvoorbeeld willen informeren waarom er een auto al 5 of 6 dagen op een parkeerplaats staat dan informeren ze veelal bij de slaapgelegenheden in de omgeving.

Uitzicht op de Dee River

Tegen 8.45 kwamen we in Inverey aan alwaar we de auto parkeerden. We moesten eerst het bos in waar we langs waren gereden richting de parkeerplaats van waaruit we onderweg een mooie blik hadden op de vallei waar de river Dee al meanderend zijn weg zocht. Na zo'n 35 minuten kwamen we via een poort bij de grote weg en daar moesten we een stukje over het asfalt lopen om vervolgens naar het zuiden af te buigen om de Corri Emulzi burn aan zijn rechterzijde te volgen. Na ruim 40 minuten begon het te regenen en gedurende de rest van de dag zou het niet meer droog worden. Aan het einde van de burn draaiden we oostwaarts en ging het pad verloren in het landschap. We wisten dat we een stuk zonder pad moesten lopen maar het leek eerder te gebeuren dan verwacht.

Vanaf de Burn padloos naar de Coire nam Freumh

We liepen in eerst instantie te ver naar het zuidoosten door de bog (zompige bodem) en 30-40 cm hoge heidestruikjes. Het was zwaar lopen maar naarmate we de overgang bereikten werd de bodem gelukkig wat droger en rotsiger. Wat opviel onderweg waren de aantallen Red Grouse, u weet wel - de bekende vogel van de whiskey. Deze hadden we tijdens eerdere tochten niet of nauwelijks gezien.

Na een pauze in een soort van kloof waar we uit de wind konden zitten begonnen we aan de afdaling via een track die op de kaart duidelijk was aangegeven naar de Glen Clunie en de brug bij Auchallater die we een dag eerder hadden bekeken.

De Track naar Glen Clunie

The Clunie Water

Eenmaal beneden moesten we langs een afrastering lopen, een klein bruggetjes over om vervolgens via de grotere voetbrug de tamelijk wilde rivier over te steken. Direct hierna staken we de A93 over richting de parkeerplaats vanwaar de track vertrok in de richting van onze eerste slaapplek tijdens deze tocht : The Callater Stables.

Kleine bothy : woonkamer met verhoging met 2 slaapmogelijkheden / slaapkamer met 2x2 stapelbedden, geen kachel, buitentoilet.

Callater Stables / woonkamer / slaapgedeelte

De weg omhoog was een 2-sporig pad genaamd Jock's Road. Dit omdat de bothy naast een jachthuis gelegen is die logischerwijze bereikbaar moet zijn voor landrover-achtige voertuigen. Vanaf de parkeerplaats hadden we in de stormachtige regen zo'n 1,5 uur gelopen toen we de verschillende gebouwen zagen liggen met daarachter Loch Callater.

Loch Callater gezien vanaf de Bothy

Deze avond waren we met z'n tweeën. De eerste dag is altijd een beetje wennen aan het lopen in de bergen en de druk van de rugzak. Maar al met al wast het een mooi begin ondanks het "Schotse weer". Zoals we tijdens elke tocht doen hadden we nu ook voor het avondeten weer Globetrotter maaltijden bij ons. Deze bevallen ons altijd uitstekend vanwege de smaak, hoeveelheid en de caloriewaarden. Deze avond aten we de Buddha"s Bowl, een tweepersoons vegetarische quinoamaaltijd met o.a. zoete aardappel en mango.

* Dag 3: Callater Stables - Glas-Allt-Shiel (Grid Ref: NO 276 824)

Afstand : 17,2 km / Stijging : 630 mtr

Na een redelijke nachtrust, het is ook altijd weer even wennen op een nieuw matras, vertrokken we iets over 9 in de richting van Glas-Allt-Shiel - een bothy gelegen in een bijgebouw van een "paleis" van Queen Victoria, gebouwd in 1860.

De weg voer ons verder over "Jock's Road". Het betreft hier een oude handelsroute die Glen Cova verbond met Braemar. Het mocht dan een bekend wandelpad zijn maar met zijn hoogtepunt op 920 meter moesten we hier niet te licht over doen. Er waren in het (recente) verleden mensen omgekomen en om die reden is er een schuilhut gebouwd op de route. Wij zouden deze niet aandoen omdat we voorheen al naar het noorden zouden afbuigen. Bij goed weer hadden we deze nog wel willen bekijken !

Op weg langs Loch Callater naar het eind van Glen Callater

Het was grijs deze morgen en de laaghangende bewolking zou ons het zicht dan ook ontnemen op de hogere gedeelten van de wandeltocht. We volgenden via een goed pad de linkeroever van het Loch en na een uur bereikten we het einde van het dal en daar moesten we tussen 2 rotspartijen afbuigen naar het oosten. Het pad was in eerste instantie aanwezig maar de rotspartijen waren al niet meer duidelijk zichtbaar doordat we in de wolken liepen. In Schotland zijn er (in de regel) geen markeringen.

Incidenteel zie je een stok in de grond of een steenman maar dan houdt het ook op. Dus enige kennis van kaartlezen, gebruik van het kompas en gevoel voor richting is dan ook wel belangrijk. Het pad werd langzaam minder zichtbaar en doordat er een 3-tal ijzeren pinnen in de grond waren gezet konden we onze weg omhoog vinden.

Het steile pad op weg naar "Knaps of Fafernie"

Op een gegeven moment waren we dan toch het pad kwijt dat ons had moeten leiden naar het op de kaart aangegeven "Knaps of Fafernie", een minimale verheffing in het landschap. We stonden nu op een hoogvlakte tussen de wolken zonder pad of enige vorm van eerdere sporen. Zelfs met de route aangemaakt op de telefoon van Eduard lukte het ons in eerste instantie niet om de route naar het zuidoosten te vinden.

De hoogvlakte

We hadden beide het gevoel dat we aan het zwalken waren en ondanks dat we met behulp van het kompas de algemene richting volgden hadden we niet het idee dat we goed zaten tot dat Eduard op een gegeven moment het originele pad kruiste. Toen ook nog de bewolking even brak en we Loch Esk links onder ons zagen liggen wisten we dat we de juiste richting weer te pakken hadden. Nu was het oppassen dat we verderop de splitsing op .825 niet zouden missen. Vanaf hier moesten we in noordoostelijke richting. Een houten staak hielp ons op weg. Er waren er uiteindelijk 3 en allen waren zodanig in de grond gestoken dat ze ieder moment konden omvallen.

De route verliep grotendeels door moerassig terrein en op een gegeven moment keek Eduard naar zijn schoenen en één van de teenrubbers van zijn Yeti Gaitors was ingescheurd. Hij moet langs een zeer scherpe rotsrand hebben geschuurd. De gaitor bleef nog wel enigszins op zijn plaats maar zonder de spanning van het rubber kon dit niet lang meer duren.

Het bos van Bachnagairn

We kwamen uiteindelijk aan de rand van het hoogplateau en in de diepte zagen we een soort van sprookjesbos, dit mede ingegeven door de herfstkleuren en de mistige omstandigheden. De rood- en geel gekleurde grassen contrasteerden schitterend met de lager gelegen lariksen. Het nu goed te volgen pad voerde ons naar het bos toe waar we besloten om te pauzeren. Veel tijd om te genieten van onze soep met bolletjes en keks was er niet want opnieuw begon het behoorlijk te regenen.

Het bos van Bachnagairn

In het bos volgden we de rivier een stukje tot aan een fraaie brug over de Burn of Gowal die gebouwd is in 1984 ter nagedachtenis van Roy Tait die omgekomen was tijdens een mountain rescue operatie op Lochnagar. Vanaf hier moesten we opnieuw zo'n 200 meter stijgen tot aan de Coire Chash. Het pad dat we moesten volgen was naar onze bescheiden mening het best onderhouden pad dat we tot nu toe in de Highlands hadden gezien. Of het te maken heeft met de nabijheid van Balmoral Castle ? A Royal Path......?

Na een goed uur bereikten we de Coire Chash en zagen we onder ons Loch Muick liggen met links het bos waar ons slaapplaats voor de aankomende nacht zou moeten liggen.

Op weg naar Loch Muick met linksmidden de locatie van de Bothy

Het goede pad werd voortgezet en in een fraaie traverse werden we naar de oevers van het Loch gevoerd. We moesten een 3-tal toevoeren naar het meer overschrijden. De eerste via een klein bruggetje en de beide anderen via zg. stepping stones. Na een kwartiertje bereikten we het bos en langzaam werden de contouren van Glas-Allt-Shiel (betekenis : Grey Stream Lodge) zichtbaar.

* Glas-allt-Shiel is een lodge op het Balmoral Estate aan de oever van Loch Muick in Aberdeenshire, Schotland. In zijn huidige vorm werd het in 1868 gebouwd door koningin Victoria, die het Glassalt noemde, om te zijn wat ze haar "huis van de weduwe" noemde, waar ze kon ontsnappen aan de wereld na de dood van haar man Albert.

De bothy is gelegen in het bijgebouw achter het hoofdgebouw. De laatste deur, en de meest donker gelegen, geeft toegang tot de bothy. Een werkelijk mooie, ruime bothy met zo'n 10 slaapmogelijkheden ( 2 beneden en 8 boven), een ruime woonkamer met een grote tafel en een kachel....en hout ! Doordat er maar één klein raam is, wel wat donker.

Ruime bothy : woonkamer / slaapkamer met 1 stapelbed en een zolder met 8 slaapplekken, kachel en hout, droogrek en buitentoilet.

Bothy Glas Allt Shiel met de bovenverdieping en een sfeervolle avond bij de kachel

Er was een kachel, er was hout en er was een fraai droogrek om onze natte spullen op te kunnen hangen. Dus we gingen direct aan de gang om te kunnen stoken. Alhoewel het hout onder dak lag was het wel enigszins vochtig. Maar met enig geduld en het meest droge materiaal wat we konden vinden kregen we de kachel aan de gang.......en dat was toch wel lekker !

Toen eenmaal de spullen aan het droogrek gehangen waren, was het tijd om te eten en ditmaal namen we Poesta Pasta, een veganistische pastamaaltijd volgens Hongaarse traditie. Zoals eerder al eens vermeld, Eduard is vegetariër, ikzelf niet maar ik pas me graag aan en ook deze maaltijden zonder vlees zijn heerlijk en vullend. We kregen tegen half 10 nog bezoek van twee jongeren die terug kwamen van een tour in de heuvels maar ze waren niet van plan om te blijven slapen. Het was dan nog wel zo'n 90 minuten lopen naar de auto maar het pad er naar toe was breed en met een hoofdlamp prima te belopen.

* Dag 4: Glas Allt Shiel - (via Loch Muick) - Gelder Shiel Stables (Grid Ref: NO 257 900)

Afstand : 15,6 km / Stijging : 350 mtr

Het viel er 's morgens stevig uit en we hadden afgesproken dat als het flink regende, stormachtig zou waaien en/of het zicht minimaal was, we de geplande overgang via de toppen van Lochnagar naar Gelder Shiel niet zouden doen maar een alternatief onderlangs zouden nemen. We besloten om het even af te wachten maar toen er tegen 10.15 nog geen verbetering was besloten we om via de oevers van Loch Muick en Allt-na-Giubhsaich de gemakkelijke route naar Gelder Shiel Stables te nemen.

De hoeveelheid water in de Glas-Allt was al flink toegenomen.....

We liepen over de track langs het loch en na zo'n 1,5 uur gingen we westwaarts over een brede track maar al snel stuiten we op een "river in spate". Dit wil zeggen dat door overvloedige regenval de rivier veel meer water voert waardoor deze niet of met risico te doorwaden is. We waren aan net zoeken naar een optie om de rivier over te steken maar zagen niet direct een veilige optie. We hadden eventueel onze schoenen en broek uit kunnen doen maar het waren allemaal losliggende ronde keien zover we konden beoordelen en het risico om onderuit te gaan was duidelijk aanwezig. Een Schot die ons achterop kwam probeerde het op deze manier maar kwam terug op deze actie en draaide om.

We volgen de riviere(en) stroomopwaarts voor een "zwakke" plek

We besloten om de rivier stroomopwaarts te onderzoeken naar mogelijkheden om deze over te steken. De rivier splitste zich en de eerste rivier liet zich passeren. Echter, terug gaan zou niet mee gaan. De tweede stroom liet geen zwakke plek zien en uiteindelijk besloten we om de rivier te blijven volgen tot aan een pad hoger op de vallei.

Het pad richting de track naar Gelder Shiel stables

Dit werden 200 zware hoogtemeters over een steile helling met kniehoge struikjes, zompige ondergrond en zware windstoten die je telkens uit balans brachten. Toen we uiteindelijk het pad bereikten zochten we eerst een plek uit de wind om bij te tanken.

Vanaf de pauzeplek was het pad goed te volgen en na een half uur zaten we weer op de oorspronkelijke track die we 's ochtends hadden willen volgen. We volgden de track naar het noorden door het monotone, lege landschap totdat we links in de verte een bosperceel zagen liggen met de Gelder Shiel Stables. We misten de 1e afslag maar met een kleine omweg kwamen we uiteindelijk bij het doel van deze dag.

middelgrote bothy : woonkamer annex slaapkamer met 4 stapelbedden, kachel en buitentoilet.

Het jachthuis met daarachter de Gelder Shiel stables bothy

* De Gelder Shiel is een van de 'koninklijke' bothies, liggend op het Balmoral Estate op de noordflanken van Lochnagar. De bothy ligt "achter" een jachthuis, gebouwd ten tijde van Queen Victoria in 1865. De bothy heeft in 2015 een ingrijpende renovatie ondergaan en is nu een comfortabele, aangename bothy die zeker een bezoek waard is. Je komt een halletje binnen met aan beide zijden glas wat de bothy het nodige licht geeft en links heb je dan een kachel en 1 stapelbed. Rechts bevinden zich 3 stapelbedden. Ook deze bothy is net zoals de 2 vorige bothys behoorlijk geisoleerd.

De entree van de Gelder Shiel Stables

Deze avond aten we (voor ons) een nieuwe maaltijd en wel Popey’s power - een veganistische spinazie-linzen maaltijd. Heel lekker maar de smaak neigde eigenlijk meer naar boerenkool. Desondanks zeer smakelijk en ook nu weer ruim voldoende voor 2 personen. We gingen rond 21.45 slapen maar werden 'n soort van ruw gewekt door een stel, Sarah en Willy, uit Glasgow die tegen 22.30 binnen kwamen. Zij waren voor een weekend in de Highlands en hadden kolen bij zich......en dus ging de kachel aan. Het bleef nog langs onrustig.......

* Dag 5: Gelder Shiel Stables - Crathie - Gelder Shiel Stables (Grid Ref: NO 257 900)

Afstand : 11,9 km / Stijging : 190 mtr

Deze dag zouden we de bothy blijven en in Crathie bij de The Highlanders Bakehouse ons voedsel ed. ophalen welk we daar op de 1e dag hadden achter gelaten. Na een relaxte wandeling richting Easter Balmoral staken we, via een victoriaanse loopbrug, de river Dee over in de richting van de bakkerij.

"The Highlanders Bakehouse"

Er was al het nodige publiek en Andy was druk bezig om zijn klanten te helpen. Het assortiment varieërt van huisgemaakte broden, allerhande broodjes, ontbijt(en), soep, lunches, gebakjes, koffie, thee etc. We kunnen niet anders dan deze bakkerij annex lunchroom aanbevelen aan een ieder die onderweg is in de regio rond de zuidzijde van de Cairngorms, Bramaer, Balmoral Castle of als u vanaf Aberdeen westwaarts richting de genoemde bestemmingen rijdt. Toffe mensen die misschien niet eens zo blij zijn met extra reclame omdat ze het ontzettend druk hebben (gehad). Andy vertelde welk een gekkenhuis het is geweest ten tijde van het overlijden van Queen Elizabeth maar ook welke uren zij maakten........

Eduard, Shona, Andy en René

Andy zag op een gegeven moment een gaatje om ons te woord te staan en gaf ons de doos met gebrachte spullen. We namen uiteraard de tijd om het een en ander te bestellen en even later werd het gebak en de cappuccino buiten gebracht met een.......warm water bottle, een kruik dus. Fantastische geste omdat het best wel fris was. Misschien wel een betere oplossing dan de heaters boven een terras !

We zijn zo'n 3 uur blijven "hangen" en na een hartelijk afscheid besloten we om een kijkje te gaan nemen bij Balmoral Castle dat iets verderop lag. Het was druk op de parkeerplaats en dat was te verwachten gezien de historische gebeurtenis kort daarvoor. Links van de hoofdingang lag een grote hoeveelheid aan bloemen en Eduard ging nog even het bezoekerscentrum in en kwam zo in gesprek met een dame die aangaf dat de entree voorlopig gratis was. Koning Charles III had besloten dat het terrein voor een ieder toegankelijk moest zijn ter nagedachtenis aan zijn moeder. We waren eigenlijk niet van plan om het terrein op te gaan maar dit buitenkansje lieten we niet lopen.

Balmoral Castle

Het terrein met zijn gebouwen en zijn oude, fraaie bomen zijn ronduit indrukwekkend. Persoonlijk kwam het mij een beetje Disneyland-achtig over met zijn horecagelegenheden en souveniershops. Rond vier uur liepen we weer terug met onze nieuwe voorraden richtig de Bothy.

* Dag 6: Gelder Shiel Stables - The Secret Howff (Grid Ref: ??? ???)

Afstand : 19,7 km / Stijging : 340 mtr

Vandaag stond er toch wel een bijzondere bestemming op het menu en wel de "Secret Howff". We waren extra vroeg opgestaan, zo tegen 07.15 om op tijd te vertrekken om zo in ieder geval genoeg daglicht te hebben om The Secret Howff te vinden.

* De Howff light verborgen in de afgelegen bovenste regionen van Gleann an t-Slugain. De Howff, sinds zijn illegale constructie in de jaren '50 is gehuld in een wervelende wolk van mysterie. Diegenen die weten waar deze zich bevindt zweren een ongeschreven eed om de waarheid niet bekend te maken. In werkelijkheid is de geheime howff nu niet zo heel geheim meer dankzij het internet maar toch.....
Ondanks alles moet de exacte locatie nog publiekelijk worden onthuld want degenen die de bothy nog steeds heimelijk vinden zweren trouw aan de mantra van gij zullen het niet vertellen, of in ieder geval niet de referentie naar het raster onthullen. Het geheim van Slugain Howff stamt uit het begin, in een tijdperk waarin mannen en vrouwen steeds vaker naar de heuvels en valleien keken voor hun weekendrecreatie. Veel landeigenaren waren echter minder dan gastvrij. De Howff was dan ook oorspronkelijk gebouwd om bescherming te bieden aan wandelaars en hikers in de koudere periodes van het jaar. Dat de Howff uiteindelijk een soort van quest zou worden voor wandelaars was niet de bedoeling van de bouwers.

We gingen die morgen op weg naar The Old Bridge of Dee, een brug gebouwd in 1753 als onderdeel van the old Militairy Road tussen Pertshire en Speyside. We volgden een track in de richting van het Ballochbuie Forest. Omdat we net voordat we het bos inliepen de verkeerde afslag namen was het nog enig zoekwerk om de juiste weg te vinden in de richting van de brug. Onderweg moesten we een aantal keer aan de kant voor ruiters te paard die een soort van uithoudingsproef hielden.

Zicht op de River Dee vanaf "The old bridge of Dee"

Eenmaal over de brug volgden we een klein stukje de A93 om vervolgens links af te slaan richting Invercauld Estate gelegen in het Gleann an t-Slugain. We moesten de bordjes met Slugain volgen door het dal en we volgden daarbij een brede track. Eerst over asfalt en later ging deze over in gravel.

Gleann an t-Slugain - De vallei van de Secret Howff

Op een splitsing vonden we geen aanwijzing meer en namen we het rechterpad. Het vervolg door de kale vallei was niet te missen en zo een beetje aan de voet van Meall an t Slugain gingen we op zoek naar de ligging / locatie van de Howff. We wisten ongeveer waar deze zich zou moeten bevinden maar dat ze niet te zien was vanaf het pad. We zochten naar mogelijkheden waar een dergelijk onderkomen zou kunnen worden gebouwd.

We willen niet teveel weggeven en na enig zoeken vonden we de Howff. Blij dat Eduard de "hut" had gevonden en dat er dichtbij ook water te vinden was moesten we constateren dat het inderdaad een bijzondere "slaap"plek is. Dit moet een zware klus zijn geweest om deze in 1953 te bouwen. Uiteraard zijn er later aanpassingen gedaan, voornamelijk aan het dak, en is er voor 2 tot misschien 4 personen plek.

René en het laatste stukje naar de secret Howff.

Het interieur bestaat uit 2 bankjes met zitruimte voor 4-6 mensen. De achterwand is een rotswand en de zijwanden hebben ze gemaakt van de stenen platen die lokaal beschikbaar waren. De vloer is voorzien van een houten vlonder en links en rechts zijn wat planken voor je spullen. In het plafond zit een transparante golfplaat wat ervoor zorgt dat er nog behoorlijk wat licht naar binnen komt.

Er is ook nog een metalen kistje met logboeken en er is ook nog een map met uitleg over de geschiedenis van de Howff. Er had wel een beestje aan de map zitten knagen dus hoelang deze map er nog zal zijn is maar de vraag.

Kleine bothy : woonkamer annex slaapkamer met 2/3 slaapplekken op de bodem.

De Secret Howff - de entree is aan de lage kant !

We vonden het beide een bijzondere overnachtingsplek en waren het er wel over eens dat dit niet direct de naam bothy mocht hebben. Dit gezegd hebbende was het verder een uitstekende plek om te overnachten, zeker gezien ons plan om via Ben Avon de volgende dag naar Fandourain Bothy te gaan.

Het interieur van de Howff

Deze avond aten we de maaltijd "Vrolijke Noot" van Globetrotter. Een pasta maaltijd met Spirelli, verschillenden groenten, walnoten en blauwe kaas. Hoef niet meer te melden dat deze opnieuw smakelijk was en onze magen weer goed vulde.

De matten van RAB werden opgeblazen voor de nacht en we zorgden er wel voor dat tussen de wanden van de Howff en de matten wat beschermend materiaal kwam te liggen om lekkage te voorkomen.

* Dag 7: The Secret Howff - Bob Scott's Bothy (Plan B) (Grid Ref: NJ 081 603)

Afstand : 10,8 km / Stijging : 90 mtr

De bedoeling was deze dag om tussen de munro's Ben Avon en Beinn a Bhuird door te gaan om bij Fandourain te komen. We moesten hierbij een overgang over genoemd "The Sneck". Het weer 's morgens was niet al te best. Lichte regenval en bovenal zat het helemaal dicht met laaghangende bewolking vanaf zo'n (geschatte) 700 meter. Omdat het boven een hoogvlakte betrof zou navigatie opnieuw lastig worden - net zoals dag 2 - en ook zouden we vrijwel geen uitzicht hebben. We besloten om tot aan de splitsing te lopen waarbij we in het oorspronkelijke plan naar het noorden zouden moeten afbuigen en dan beslissen. We waren het op deze plek snel eens, alhoewel met veel tegenzin omdat we toch eigenlijk beide wel naar Fandourain haden gewild, om rechtdoor te gaan in de richting van het doel van plan B: Bob Scott's bothy.

Boven zat alles dicht - vandaar plan B......

We dienden het pad nu naar het westen te volgen maar op de kaart ontbrak een stukje van het pad. Thuis had Eduard echter wel gezien dat er een trail zou moeten zijn en nadat we de Glas Alt Mòr waren overgestoken konden was er inderdaad een zeer goed pad door het mooie bos bestaande uit Caledonian Pines. In het begin verbaasden we ons over het ontbreken van jonge aanwas van deze bomen. Het leek erop dat dit bos(type) ten dode opgeschreven was. Maar naarmate we verder liepen veranderde het beeld en zagen we veel jonge, frisgroen bomen verspreid over een groot gebied.

Telkens opnieuw moesten we beekjes en riviertjes oversteken

Een deel van de jonge bomen waren voorzien van blauwe kunststof strips. We hadden geen idee wat hiervan de functie kon zijn. Even later kwamen we een bordje tegen waarbij dit uitgelegd werd. Het waren zg. Budcaps. Enerzijds hebben ze het aantal herten in deze regio vermindert en inderdaad was het ons opgevallen dat we nauwelijks beesten tegen waren gekomen. Daar waar controle moeilijker is maken ze gebruik van deze caps. Deze zijn aangebracht aan de toppen van de jonge bomen, daar waar herten willen knagen. En het schijnt werkzaam te zijn, gezien de vele jonge bomen. Dit verklaard ook wel het ontbreken van bomen tussen de jonge generatie en de oudere bomen. Waarschijnlijk hebben de bomen en de tussenliggende periode gewoon geen kans gehad om zich te ontwikkelen.

Het was een relatief vlakke wandeling door een bijna parkachtige omgeving

We moesten nogmaals de Glas Alt Mòr overschrijden, vervolgens een een kilometer zuidwaarts en opnieuw naar het westen lichtjes omhoog en een smal dal genaamd Clais Fhearnaig bewandelen. Dit was een mooie vallei van zo'n 2,5 kilometer met 2 meertjes. Het pad kwam opnieuw uit op een brede track die in de richting liep van Derry Lodge, een verlaten landhuis. Na een half uur zagen we links van het pad een donker gebouw - Bob Scott's bothy.

Ruime bothy : woonkamer annex slaapkamer met plek voor 4 personen op de bodem en 4 op een plateau, kachel aanwezig.

Bob Scott's Bothy

Bob Scott's Bothy bevindt zich op grid 042 932 op een afgelegen en idyllische plek aan de oever van de Lui Burn. Het is een gecombineerd stenen en houten gebouw dat waarschijnlijk de meest bezochte bothy in de Cairngorms is. Dat betekent niet dat het er altijd druk is maar je moet niet van plan zijn om het voor jezelf te hebben. De bothy is tot ongeveer een meter met steen bekleed en van boven met hout, met een tinnen dak en door eersteklas isolatie en een goede kachel gemakkelijk te verwarmen en warm te houden. Dit wordt geholpen doordat de deur niet recht in de both, maar in een kleine doorgang uitkomt.

De bothy was "bezet" door 3 wandelaars die daar een paar dagen verbleven. Ze waren net bezig om de kachel aan te maken met meegebrachte kolen en hout. Dit was zeer welkom alhoewel het een redelijk droge dag was geweest. De medewandelaars in de bothy besloten de nacht door te brengen in de 2 tenten die ze bij zich hadden.

* Dag 8 : Bob Scott's Bothy - Hutchinson Memorial Hut (Grid Ref: NO 023 998

Afstand : 8.3 km / Stijging : 290 mtr

Omdat het vandaag een redelijk korte wandeling was vertrokken we wat later in de ochtend in de richting van het hart van de Cairngorms. De Hutchinson memorial hut ligt onder de Ben Macdui, de op één na hoogste verheffing in het Verenigd Koninkrijk. We vergisten ons in 1e instantie in de richting en gingen we de brug over daar waar we voor de brug naar rechts moesten. Gelukkig zagen we al snel in dat de gekozen richting niet logisch was.

Het zou de mooiste dag van deze tocht worden en naast het mooie weer was ook de vallei, Glen Derry, schitterend om in te lopen. Schotse dennen die als ze alleen stonden in het landschap wel iets weg hadden van een plek op de Afrikaanse savanne.

Het behoorlijke pad was niet te missen. Door de overvloedige regenval van de afgelopen dagen waren sommige rivieren behoorlijk in omvang toegenomen en voeren dusdanig veel water dat het oversteken hiervan toch wel oppassen was. Vaak lijkt het of je een (eenvoudige) optie ziet en als je dan bij de plek komt zijn de stappen net wat groter dan verwacht of de oever aan de overzijde te steil etc. Je kunt beter iets langer zoeken naar een geschikte plek dan om te snel te besluiten dan het wel zal lukken........

Achter in de glen zagen we hogere heuvels langzaam dichterbij komen en de omgeving kreeg langzaam dan ook wat meer een alpine karakter. Door de lage zon kreeg de vallei een fantastische gloed over zich waarbij het bruin en oker echt naar voren kwam en we moesten niet vergeten regelmatig achterom te kijken om hiervan te genieten, zeker omdat deze dag eigenlijk pas de eerste min of meer zonnige dag was.

Herfst in de Highlands is altijd bijzonder

Op en gegeven moment achter in de vallei splitste het pad zich. Het pad rechtdoor ging richting Fords of Avon en Glen More. Wij namen het linkerpad richting de bothy. De bewolking was toegenomen en het begon ook wat harder te waaien. De bothy kwam in zicht en deze ligt wellicht op één van de mooiste plekken in de Highlands. Op de achtergrond rees de Creagan a' Choire Etchachan op, één in de winter veel beklommen ijswand. Rechts zagen we het pad omhoog lopen richting een aantal van de munro's die het gebied rijk is.

Eduard zet de laatste stappen richting H.M.

Ik kende de hut nog van zo'n 30 jaar geleden toen deze nog bestond uit 4 muren, een deur en een betonnen vloer. Nu was er een portaal waardoor het toch wat aangenamer in de hut is en er is zoals bij meerdere bothies aandacht geschonken aan isolatie tussen de wanden en daken.

The Hutchinson Memorial Hut / Coire Etchachan Shelter

Toch een wereld van verschil. Deze bothy is echt gebouwd als schuilplaats in een gebied waar het echt kan spoken. Je kunt er met 4 - misschien 6 - man slapen. Dus niet erg groot en mocht je deze bothy willen bezoeken dan is het meenemen van een tent voor de zekerheid wel aan te raden, in geval de hut vol zit.

Kleine bothy : woonkamer annex slaapkamer met 2 slaapplekken op de bank (voor kleine mensen) en 2 op de grond , kachel.

Het interieur van de Hutchinson Memorial Hut

We hadden de Ben Macdui in eerste instantie nog willen "meenemen" maar het was eigenlijk al te laat in de middag. We installeerden ons en helaas hadden we geen hout bij ons want er was wel een zakje met kolen.......jammer.
Liggen op de bank was voor ons niet mogelijk vanwege onze lengte maar aangezien we met zijn 2en waren besloten we om op de grond te gaan liggen.

We gaan ons installeren voor de nacht

Buiten huilde de wind ondertussen om de hut heen wat het toch wel lekker knus maakte en met een donsjas aan was het best wel prettig. Omdat we niet wisten hoe het weer zich zou ontwikkelen (er is praktisch geen ontvangst in de heuvels van Schotland!) spraken we af om de volgende morgen richting Loch Etchachan te lopen om daar te beslissen of we via Derry Cairngorm richting het doel van de volgende dag - Corrour Bothy - zouden lopen. Dit betekende padloos de zuidflank afdalen richting Glen Luibeg. De omstandigheden zouden dan wel meer dan behoorlijk moeten zijn.

* Dag 9 : Hutchinson Memorial Hut - Derry Cairngorm - Bob Scott's Bothy (Grid Ref: NO 023 998

Afstand : 19,3 km / Stijging : 450 mtr

Na een prima nacht en een ontbijt van Keks met Komijnesmeerkaas, Muesli met melk, koffie en thee pakten we onze boel weer bij elkaar met goede hoop dat we het plan om via Derry Cairngorm naar Corrour Bothy konden uitvoeren. Er scheen een zonnetje en dat stemde ons beide hoopvol.

Een (flauw) zonnetje maar wel fris

Het pad vanaf de hut was prima te volgen richting Loch Etchachan. Dit is ook de weg richting de toppen van Ben Macdui en Cairngorm en daardoor is dit pad relatief veel bewandeld. Onderweg naar het meer begon het weer helaas alweer te betrekken en de handschoenen en muts waren zeer welkom.

Het weer betrok en het werd zeer fris

Eenmaal bij het meer liepen we weer in laaghangende bewolking. We moesten doorlopen tot aan het eind van het meer om vervolgens naar het zuidoosten af te buigen om padloos het hoogste punt te vinden. De toppen in de Cairngorms zijn geen uitgesproken pieken. De veelal geronde toppen zijn gevormd in het verleden door schurende gletschers en alleen de hoogste verheffingen zijn (afgerond) achtergebleven.

De weg naar Derry Cairngorm via Loch Etchachan in een notedop

We besloten om in ieder geval de top van de Derry Cairngorm mee te nemen. In feite een gemakkelijke wandeling omhoog maar dus wel padloos. We hadden eigenlijk meer duidelijke sporen verwacht. Eenmaal op de top of liever gezegd een soort van hoogste punt werd de wereld wel erg klein om ons heen. Winderig, zeer koud en nat.
Omdat het zicht volledig weg was deden we het enige verstandige en dat was om op onze schreden terug te keren en om via het Loch en de hut het zelfde pad terug te volgen in de richting van Bob Scott's Bothy. We pauzeerden nog even in Hutchinson en daar kwamen we een Iers/Duitse dame tegen met haar Italiaanse vriend. Zij hadden bij Loch Avon gekampeerd en waren (uiteindelijk) op weg naar Pittlochry.

We namen afscheid en ons plan was om in het dal bij Derry Lodge rechtsaf te buigen om zo via Glen Luibeg naar Corrour Bothy te lopen. Om een lang verhaal kort te maken. Tijdens de daling richting Derry Lodge begon het serieus te regenen en op een gegeven moment moesten we de Luibeg Burn die uitkwam op de Derry Burn oversteken maar dit was door de regenval en het hiermee stijgende waterniveau niet meer mogelijk. Op de vraag wat nu waren we het er snel over eens dat we opnieuw moesten omkeren en we besloten dan ook om Corrour Bothy te laten voor wat het was en opnieuw te gaan overnachten in Bob Scott's Bothy.

Door het slechte weer kwamen we de dame en heer die we eerder boven hadden gezien opnieuw tegen. Zij hadden besloten door het slechte weer toch ook maar de bothy op te zoeken. Even later kwam er nog een stel uit Glasgow en 2 jonge mannen uit Wales ons gezelschap houden. Het was een ronduit gezellige avond en dit was voor het eerst in de afgelopen 5 jaar dat we zoveel mensen bij elkaar hadden in een hut.

* Dag 10: Bob Scott's Bothy - Inverey / Braemar

Afstand : 13,7 km / Stijging : 200 mtr

Na een zeer natte en stormachtige nacht was in de ochtend de rust weer gekeerd en hadden we besloten om niet rechtstreeks terug te lopen naar de parkeerplaats in Inverey maar om nog een kleine ronde te maken om in deze vakantie nog één keer te genieten van de natuur waar we de afgelopen dagen in hadden verbracht. Het was om 5.30 uur al lawaaierig: de Ierse en Italiaan gingen al heel vroeg op pad, nog in het donker, omdat ze gister te weinig kilometers hadden gemaakt voor hun planning. Stilletjes inpakken en vertrekken is in een bothy nu eenmaal niet mogelijk.

Eindelijk weer droog

We besloten om terug te lopen via Clais Fhearnaig. Dit dal hadden we belopen toen we vanaf de Howff kwamen. Op het moment dat we uit het dal kwamen we in de Glen Quoich en gingen we zuidoostwaarts en volgden we via een brede track de river Quoich. Het was heerlijk weer en we hadden ook alle tijd. De vallei waar we in liepen was schitterend met vele kleinoden in de natuur. Opvallend was dat sommige 2-sporen tracks beginnen en eindigen in het niets......In de verte voor ons, in oostelijke richting, schijnt het lage zonlicht op een feeërieke manier op oude Scots Pine bomen op de donker helling van de Càrn Eirich Mòr. Onze beide camera’s kunnen ver inzoomen en het levert een aantal prachtige foto’s op.

Op weg naar de parkeerplaats via Clais Fhearnaig

De Hooglanden van Schotland zijn fantastisch maar met vele tegenstrijdigheden. Bosaanbouw versus jacht en dus veel wild wat de jonge bomen aanvreet. Enorme hekwerken om de jonge aanplant te beschermen. De hekwerken zijn dan weer gevaarlijk voor de laagvliegende Grous en dus "vouwen" ze tussen de hekwerken een soort van latjes opdat de vogels hier niet tegen aanvliegen. Het behoudt van deze vogels is ook weer jachtgerelateerd.

Nieuw leven op een dode boomstronk

Het neemt niet weg dat we toch telkens weer hier terugkomen om te genieten van de uitgestrektheid van het gebied en de vrijheid om vrijwel overal te mogen lopen. Het laatste stuk voor de brug over de Dee lopen we nog weer een stuk door bos. De Victoria Bridge over de River Dee is een zeer fraaie witgeschilderde brug.

Victoria Bridge is the early 20th century lattice girder bridge over the River Dee at Mar Lodge on Mar Lodge Estate, Aberdeenshire, Scotland. This bridge, built in 1905 and replaced an earlier wooden bridge, built in 1848 by the Duke of Leeds during his tenancy of the estate. The archway at the south end of the bridge bears '1848 Queen Victoria 1848' on the south side and '1905 Edward VII 1905' commemorating the construction of both bridges and the reigning monarch at the time

Rond 14 uur zijn we terug in Braemar bij Cathy. We kunnen al in onze acco terecht en we kunnen onze stinkende schoenen, waar we de Yeti’s afgehaald hebben, in een droogkamer leggen. Cathy is een schat van een vrouw, met heel veel kennis van de omgeving. Jammer dat we haar vandaag maar heel even spreken. We hadden het leuk gevonden als ze nog even langs was gekomen voor een gesprek. We besluiten om straks ergens koffie te gaan drinken met wat lekkers en dan vanavond zelf te koken. Vlakbij de acco ligt een Co-op en daar halen we boodschappen voor vanavond en morgen: Basmati, rode ui, 300 gr champignons, koolraap en 4 eieren. Plus als toetje yoghurt met banaan en marmelade!

Op advies van Cathy gaan we niet bij een miljonair koffie drinken, maar bij “The Bothy” dat gelieerd is aan een buitensportwinkel en gerund wordt door locals. We bestellen allebei een grote kop koffie en op advies van de jongedame achter de bar bestellen we ook allebei een warme Apple Crumble. Ik met vanille saus en Eduard met cream. Het smaakt super. In het restaurant hangen mooie zwart wit foto’s van bergen in de omgeving en door het raam hebben we zicht op het donkerbruine water van Clunie Water, die hier door een kloof midden door het dorp stroomt. Hier in het restaurant is Wifi en zo kunnen we allebei berichten binnenhalen, iets dat de afgelopen week niet of nauwelijks mogelijk is geweest, omdat er hier in de bergen geen ontvangst is. We lopen terug naar de Rucksacks Braemar en genieten niet veel later van een heerlijk avondmaaltijd. Morgen willen we rond 9 - 9.30 uur vertrekken richting Newcastle en ferry. Deze laatste wandeldag was ook weer een TOP-dag!

We hopen dat u genoten heeft van dit relaas over onze tocht door dit deel van de Scottish Highlands
Mocht u iets willen weten of een reactie willen geven op dit verslag dan kunt u dit doen via
Contact

Met vriendelijke groeten,

Eduard Camping & René Timmermans

Checklist

Deze zal variëren naar gelang in welk seizoen je onderweg bent.

Kampeeruitrusting:

* Rugzak : 65 - 85 liter - afhankelijk van hoeveel dagen je zelfverzorgend onderweg wilt zijn en de rugzak dient het gewicht op de heup te kunnen dragen.
* Slaapzak: Geschikt voor de tijd van het jaar en wat in staat is om te functioneren tijdens langdurige vochtige omstandigheden.
* Slaapmat : Moet een goed isolerend vermogen hebben

Keukengerei:

* Brander : Kan zowel een gas- als benzinebrander zijn
* Brandstof : zorg voor ruim voldoende hiervan
* Pan(nen) : Praktisch is dat je maaltijden kunt bereiden met één pan.
* Waterfles(sen)
* Bestek en zakmes
* Eten en drinken : zorg voor voldoende calorieën - 2800 tot 3500 Kcal, afhankelijk van het jaargetijde. Het water in de hoger gelegen delen van de Highlands hebben we zonder problemen zo gedronken. Zit je lager en er is vee in de buurt (of bij twijfel) dan dien je het water te koken of te filteren (deze pakken geen virussen mee !)

Schoeisel:

* Wandelschoenen : Bij voorkeur B of BC categorie wandelschoenen met GTX.
TIP: Neem een paar extra inlegzolen mee. Deze wegen weinig en mochten de schoenen toch een keer nat zijn dan sta je de volgende ochtend in ieder geval op droge binnenzooltjes.
* Crocs: Of iets wat vergelijkbaar is. Deze zijn licht en praktisch voor gebruik in een Bothy maar met een extra strap om de hak voor fixatie ook goed te gebruiken om rivieren over te steken.
* Gamaschen : je kunt feitelijk niet zonder. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar Berghaus Yeti gaitors die de gehele schoen omsluiten. Deze zijn echter niet goedkoop.

Kleding:

* Buitenjas: Waterdicht, ademend (GTX, Event) en geschikt om een zware rugzak op te dragen. Niet alle jassen kunnen daar tegen.
* Regenbroek : Waterdicht, ademend (GTX, Event of vergelijkbare materialen) Het kan voorkomen dat je de hele dag de broek aan hebt. Bij voorkeur 3-laags en met doorlopende ritsen. Je kunt dan je broek gemakkelijk(er) aantrekken en je kunt ventileren.
* Wandelbroek : sneldrogende materiaal
* Shirts : sneldrogend materiaal - ik heb zelf altijd één met lange mouw en één met korte mouw bij me.
* Onderbroek : sneldrogend materiaal - ik heb zelf 2 boxershorts en één lange onderbroek bij me. Deze laatste is te gebruiken als broek direct onder de regenbroek, als extra isolatie bij koude en/of als pyama broek.
* Tussenlaag : Fleece of 200 grams Merino wollen shirts Lange Mouw - (RAB, Icebreaker)
* Isolatiejas : Dons of Primaloft jacket - Bijzonder prettig 's avonds in een koude Bothy.
* Sokken : Gemengd of wollen wandelsokken - 2 of 3 paar.
* Muts
* Handschoenen : Één paar waterdichte en één paar fleece of vergelijkbare handschoenen.
* Nekgaitor : Buff oa.

Accessoires:

* Wandelstokken : voor balans en ook praktisch voor het oversteken van rivieren en natte gebieden
* Nooddeken
* Fluit : tbv Alpine noodsignaal
* Hoofdlamp en reserve batterijen
* Waterdichte hoezen : je kunt één waterdichte hoes van plusminus 80 liter in je rugzak doen (of 2 vuilniszakken in elkaar stoppen), dan is alles meteen waterdicht verpakt of je pakt je spullen in meerdere waterdicht hoesjes.
* Regenhoes voor rugzak : deze dient goed aan te sluiten. TIP : als de hoes ook om de onderkant van je rugzak gaat sla hier dan een slagring in, mocht er water achter je regenhoes waaien dan kan het weg. Tevens is het raadzaam om er voor te zorgen dat je de hoes op meerdere plekken aan de rugzijde van de rugzak kunt afspannen zodat wind er minder vat op kan krijgen.
* Waterdichte documententas
* 2 meter Duct tape : voor tijdelijke reparaties
* Topokaarten en wandelgids
* Kompas
* GPS
* Pen en Papier
* Mobiel : Note: in de Highlands is er vrijwel geen bereik !
* Toiletartikelen
* Toiletpapier
* Waxinelichtjes of kaarsen
* Fotocamera + waterdichte hoes of tas

Kijkend naar deze lijst dan hebben wij hiervan praktisch alles gebruikt.

Bothy code

Willen wij allen ook nog in de toekomst gebruik kunnen maken van deze faciliteiten dan is het noodzakelijk om bepaalde regels te hanteren. We hebben hieronder de Bothy code geplaatst.

The Bothies maintained by the MBA are available by courtesy of the owners. Please respect this privilege.

Please record your visit in the Bothy Log-Book.

Note that bothies are used entirely at your own risk

Respect Other Users

Please leave the bothy clean and tidy with dry kindling for the next visitors. Make other visitors welcome and be considerate to other users.

Respect the Bothy

Tell us about any accidental damage. Don’t leave graffiti or vandalise the bothy. Please take out allrubbish which you can’t burn. Avoid burying rubbish; this pollutes the environment. Please don’t leave perishable food as this attracts vermin. Guard against fire risk and ensure the fire is out before you leave. Make sure the doors and windows are properly closed when you leave.

Respect the Surroundings

If there is no toilet at the bothy please bury human waste out of sight. Use the spade provided, keep well away from the water supply and never use the vicinity of the bothy as a toilet.
Never cut live wood or damage estate property. Use fuel sparingly.

Respect Agreement with the Estate

Please observe any restrictions on use of the bothy, for example during stag stalking or at lambing time. Please remember bothies are available for short stays only. The owner’s permission must be obtained if you intend an extended stay.